خلاصه اصول پلی استر

در رابطه با خلاصه اصول پلی استر باید بگوییم الیاف پلی استر همانند سایر الیاف مصنوعی به روش های صنعتی تولید و از نظر خواص جایگزین مناسبی برای الیاف طبیعی مانند پنبه محسوب می شود. برای تولید این فرآورده از ترکیب دی متیل ترفتاالت و منو اتیلن گلیکول و یا اسید ترفتالیک (جایگزین ماده اولیه دی متیل ترفتالات) در مجاورت کاتالیست‌های مناسب، استفاده می شود. پلیمر حاصل از ترکیب این دو ماده اولیه توسط پمپ از صفحات رشته ساز عبور داده شده و تحت تأثیر هوای سرد به شکل لیف تبدیل و در مجموع به صورت دسته ای از الیاف درآمده و در مراحل بعدی با کشش و عملیات حرارتی ضمن آرایش یافتگی مولکولی و تثبیت حرارتی به صورت الیاف بلند (فیلامنتی) و یا کوتاه (استیپل) در اندازه های دلخواه برش داده شده و بسته (عدل) بندی می شوند. در این سری از مقالات شرکت نفیس نخ به خلاصه اصول پلی استر میپردازیم همراه ما باشید. تهیه و تنظیم: دکتر علی کاکوان

الیاف پلی استر

الیاف پلی استر، به ویژه لیف پلی (اتیلن ترفتالات) (PET)، بیشترین حجم الیاف مصنوعی تولید شده در سراسر جهان را به خود اختصاص می دهد. حجم کل تولید شده این الیاف در سال 2016 بیش از 50 میلیون تن بوده که سرعت رشد آن بسیار بیشتر از سایر الیاف طبیعی یا مصنوعی است. کم هزینه بودن، قابلیت فرآیندپذیری مناسب، سهولت در مخلوط شدن با پنبه و سایر الیاف طبیعی، قابلیت بازیافت مناسب و عملکرد عالی و مناسب از دلایل موفقیت زیاد الیاف PET است. الیاف پلی استر همانند سایر الیاف مصنوعی به روش های صنعتی تولید و از نظر خواص جایگزین مناسبی برای الیاف طبیعی مانند پنبه محسوب می شود. برای تولید این فرآورده از ترکیب دی متیل ترفتاالت و منو اتیلن گلیکول و یا اسید ترفتالیک (جایگزین ماده اولیه دی متیل ترفتالات) در مجاورت کاتالیست‌های مناسب، استفاده می شود.

برای اطلاع بیشتر مطالعه نمایید: الیاف پلی استر چیست؟ 

پلیمر حاصل از ترکیب این دو ماده اولیه توسط پمپ از صفحات رشته ساز عبور داده شده و تحت تأثیر هوای سرد به شکل لیف تبدیل و در مجموع به صورت دسته ای از الیاف درآمده و در مراحل بعدی با کشش و عملیات حرارتی ضمن آرایش یافتگی مولکولی و تثبیت حرارتی به صورت الیاف بلند (فیلامنتی) و یا کوتاه (استیپل) در اندازه های دلخواه برش داده شده و بسته (عدل) بندی می شوند.

فرآیند تولید پلی استر

انواع نخ های قابل تولید از الیاف پلی استر

نکته: پلی استر یک ترکیب سنگین مولکولی ساخته شده از اسید (نقاط کریستالی) و الکل (نقاط بی نظم) است. نقاط کریستالی، ایجاد مقاومت در الیاف می کنند و نقاط آمورف، انعطاف پذیری و کشسانی ایجاد می کنند.

بیشتر بدانید: کلیاتی پیرامون تاثیر حرارت بر الیاف پلی استر

ساختمان داخلی لیف پلی استر (مناطق کرستالی و آمورف)

مشخصات پلی استر

مشخصات پلی استر به شرح زیر است:

1. طبقه بندی بر اساس پلیمر

   • محتوی TiO₂:

طبقه بندی بر اساس پلیمر

• ویژگی های رنگرزی

رنگ کاتیونی (CD): به طور کلی رنگرزی الیاف پلی استر باید در درجه حرارت بالا و با رنگزای دیسپرس باشد، اما با اضافه کردن مواد کاتیونی به پلیمر، رنگرزی پلی استر می تواند با درجه حرارت پایین و رنگ های آنیونی قلیایی انجام شود. با مخلوط کردن نخ کاتیونیک و نخ پلی استر معمولی، می توان نخ هایی با دو تناژ رنگی تولید کرد، که به آنها ملانژ (Melange) گفته می شود.

• جمع شدگی:
  

  رنگ کاتیونی (CD)

• روش رنگرزی: رنگرزی در حالت پلیمری (Dope Dyed)

     2.طبقه بندی بر اساس سطح مقطع لیف

طبقه بندی بر اساس سطح مقطع لیف

    3.طبقه بندی بر اساس تنظیمات هیتر (فقط برای نخ کشیده و تکسچره شده یا DTY)

طبقه بندی بر اساس تنظیمات هیتر (فقط برای نخ کشیده و تکسچره شده یا DTY)

 4.طبقه بندی براساس اینترمینگل

طبقه بندی براساس اینترمینگل

مطلب “الیاف ضد‌ باکتری چیست؟” را از دست ندهید

در نهایت

الیاف پلی استر دارای خواص مهمی همچون استحکام بالا، برگشت پذیری و ثبات ابعادی مناسب، مقاومت سایشی، مقاومت در برابر نور خورشید و مواد مورد استفاده در خشک شویی از جمله سفید کننده ها هستند، که به محصولات تهیه شده از این الیاف دوام بیشتری می بخشد. پلی استر بدلیل ساختمان شیمیایی خاص خود، کریستالی است و به دلیل عدم وجود گروه های فعال در پلیمر آن و جذب رطوبت کم، درمقابل اغلب مواد شیمیایی مقاومت خوبی دارد.

ثبات رنگ و عدم نیاز به اطو از دیگر خواص مهم این لیف است. همچنین در مقابل اسیدهای ضعیف در حالت جوش و در مقابل اسیدهای قوی و سرد مقاوم بوده و مواد قلیایی رقیق بر این الیاف اثری ندارند ولی قلیایی های گرم و قوی به آن صدمه می زنند. موارد استفاده این الیاف به صورت خالص یا مخلوط با سایر الیاف مانند پنبه، ویسکوز و پشم در تهیه انواع نخ و پارچه های پرده ای، پیراهنی، گردباف، ملحفه ای، فرش، انواع صافی، فیلتر، لایی، تسمه های نقاله، برزنت، انواع طناب، کالای خواب مانند لحاف و بالش است.

الیاف پلی استر در بسیاری از کشورها به نامهای تجاری مختلف تولید و عرضه می شوند، از جمله می توان به “تریلن” انگلستان، “ترویرا” آلمان، “ترگال” فرانسه، “تترون” ژاپن، “تریتال” ایتالیا و “داکرون” آمریکا، اشاره کرد.

منابع و مراجع

1. Taylor M.A.,(1981), “Technology of Textile Properties”, 2nd edition, Forbes publication, London.
2. Ahmad, S. a., (2020), “Fibers for Technical Textiles”, Springer.
3. Hearle, J. W. S. and Morton, W. E., (2008),“Physical Properties of Textile Fibers”, WoodheadPublishing.
4. Bansal, S. a.,(2016), “Review on the Manufacturing Processes of Polyester-PET and Nylon-6 Filament Yarn”, International Journal on Textile Engineering and Processes, 23-28.
5. Booth, J. E., (1996),“Principles of Textile Testing”, CBS Publishers & Distributors Pvt. Ltd.
6. Bendak, A. a.M., (1991), “Effects of chemical modifications on polyester fibres”, Journal of Islamic Academy of Sciences, 275-284.
7. Bunsell, A. R., (2018), “Handbook of properties of textile and technical fibres”, Woodhead Publishing.
8. Saville, B.P.,(1999),“Physical Testing of Textiles”, Woodhead publishing, England.
9. Horrocks, A. R., (2015), “Handbook of Technical Textiles: Technical Textile Processes”, Woodhead Publishing.
10. Michel Jaffe, A. J., (2020), “Chapter 8: Polyester fibers”, In M. a. Jaffe, Thermal Analysis of Textiles and Fibers (pp. 133-149), Woodhead Publishing.
11. Yu, W. a., (2020), “Fabrication of high-strength PET fibers modified with graphene oxide of varying lateral size”, Journal of Materials Science, Springer.
12. Zhang, D., (2014), “Advances in filament yarn spinning of textiles and polymers”, Elsevier.