نخ FDY یا نخ‌های کاملا کشیده شده را بیشتر بشناسید 

نخ کامل کشیده شده،[1] FDY، نخ کاملا آرایش یافته‌ای است که از طریق عملیات کشش و حرارت، به دو صورت تک مرحله‏‌ای یا دو مرحله‏ای قابل تولید است. در هر دو روش، نخ نیمه آرایش یافته POY مورد استفاده قرار می‏گیرد. همانطور که در مقالات قبلی هم به آن اشاره شد، نخ POY به دلیل آرایش یافتگی پایین زنجیرهای مولکولی و به تبع آن ازدیاد طول بالا و استحکام پایین، به همان شکل قابل استفاده نیست، بنابراین لازم است تحت فرآیندهای تکمیلی (حرارت، کشش و…) قرار گیرد تا آرایش یافتگی آن‏ها افزایش و خواص فیزیکی و مکانیکی آن‏ها بهبود یابد. نخ  FDY که در واقع بهبود یافته نخ POY است برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و براقیت بالا دارند، مناسب‌ است. در این سری از مقالات شرکت نفیس نخ همراه ما باشید تا با نخ FDY بیشتر آشنا شوید.

[1] Fully Draw Yarn

فهرست مطالب

تولید نخ FDY

نخ با آرایش یافتگی بالا (HOY)

ویژگی ظاهری نخ FDY

کاربردهای نخ FDY

مراجع

تولید نخ FDY

نخ‌ کاملا کشیده شده پلی ‏استر به دو صورت تک مرحله‏‌ای و دو مرحله‌ای قابل تولید است. در ادامه به نحوه تولید به صورت مجزا پرداخته می‌شود.

در شکل 1 طرحواره‌ای از سیستم تولید الیاف FDY به صورت یک مرحله‏‌ای قابل مشاهده است. در تولید نخ به صورت مستقیم و تک مرحله‌ای ، نخ پس از خروج از رشته‏ساز و کابین خنک‌کننده، از گودت‌هایی که بر روی دستگاه تعبیه شده است عبور می‌کند. این گودت‌ها دارای دمایی مشخص هستند. سپس نخ‌ها تحت کشش قرارگرفته و تولید نخ FDY  در یک مرحله انجام می‌شود.

برای اطلاع بیشتر از نخ DTY کلیک کنید!

در شکل 2 تصاویر گودت‌های کشش قابل مشاهده است. گودت‏‌های 1، 2 و 3 گرم و گودت 4 بدون دما هستند. دستیابی به میزان جمع شدگی‏های متفاوت در نخ، از طریق تغییر در دمای گودت‌ها قابل انجام است. با افزایش دمای گودت جمع شدگی کاهش می‌یابد. همچنین، با افزایش دما و افزایش کشش، استحکام تا حدی افزایش و ازدیاد طول کاهش می‌یابد.تفاوت اصلی بین نخ POY و FDY در میزان آرایش یافتگی زنجیرهای مولکولی در ساختار آن‌ها است. نخ POY دارای ساختار نیمه آرایش یافته بوده، در حالی که نخ FDY کاملا کشیده شده و دارای ساختار کاملا آرایش یافته است. در شکل 3 دو نوع آرایش زنجیرهای مولکولی در الیاف نیمه آرایش یافته POY و الیاف کامل کشیده شده FDY نشان داده شده است.

در روش دو مرحله‌ای، ابتدا نخ POY به صورت جداگانه تولید شده و در مرحله بعدی و در فرآیندی مجزا به نخ FDY  تبدیل می‌گردد. در شکل 4 طرحواره‌ای از فرآیند کشش نخ POY و روند تبدیل آن به نخ FDY نشان داده شده است.

آیا نخ POY را می‌شناسید؟ برای اطلاع کلیک کنید!

مراحل تبدیل نخ نیمه آرایش یافته به نخ کامل کشیده شده شامل موارد زیر است:

• ­قرار دادن بوبین نخ روی قفسه نخ‌ها، عبور از راهنما، عبوراز روی کاتس و شفت تا رسیدن نخ به گودت گرم
• عبور از گودت گرم: نخ چند دور به روی گودت گرم که در محدوده دمای مشخصی تنظیم گردیده است پیچیده می‌شود. تعداد دور با توجه به شرایط تولید و ویژگی‌های نخ مورد نظر، قابل تنظیم است.
• عبور از هیتر: جهت تثبیت نخ و تغییرات در جمع شدگی نخ
• عبور از گودت سرد با دمای محیط که جهت تثبیت ساختار کشش یافته الیاف می‌باشد. تعداد دور نخ روی گودت سرد نیز با توجه به شرایط تولید قابل تنظیم است.
•  عبور از جت هوا : جت هوا به منظور درگیر نمودن فیلامنت‌ها با یکدیگر استفاده شده و فشار هوا بر اساس نوع و نمره نخ تنظیم می‌گردد.
• پیچش روی بوبین

نخ با آرایش یافتگی بالا (HOY)

نخ با آرایش یافتگی یا (HOY)[2] بالا نخی است که با سرعت ریسندگی بالاتری نسبت به FDY تولید می‌شود. گودت‌های کششی در تولید این نخ‌ها برخلاف نخ‌های FDY سرد هستند. در مقایسه خصوصیات نخ‏‌های FDY و HOY می‌توان به مواردی که در ادامه آورده شده اشاره نمود:

• نخ‏‌های FDY دارای استحکام بیشتر نسبت به نخ‏‌های HOY است.
• نخ‏‌های HOY دارای ازدیاد طول بیشتری نسبت به نخ‌های FDY است.
• درصد جمع‌شدگی برای نخ‌های HOY کمتر از نخ‌های FDY است.

^[2] Highly Oriented Yarn

ویژگی ظاهری نخ FDY

نخ FDY بدون پرز و افکت است. در این نخ‌ها به دلیل داشتن سطح صاف و یکنواخت و نداشتن فرو موج برخلاف نخ‏‌های تکسچره، بازتاب نور منظم بوده و براقیت بالاتری دارند. بنابراین پارچه‌های بافته شده از نخ کاملاً کشیده شده، درخشش و جلای بالای خود را حفظ و ظاهری جذاب و ماندگار را تضمین می‌کنند.  

کاربردهای نخ FDY

شرکت نفیس نخ امکان تولید انواع نخ FDY در محدوده 75 تا 900 دنیر را دارد. این نخ‌ها به صورت کلی در پارچه‌های رومبلی، چله پرده ماشین‌های راشل و کتن، چله پتو راشل، مصارف پزشکی (باند و گاز)، مصارف صنعتی و نخ‌های دوخت و گلدوزی استفاده می‌شوند. برخی از نخ‌های FDY دارای ویژگی‏‌های خاصی هستند که آن‏ها را برای کاربردهای متفاوت مناسب می‌سازد.

• نخ‌های با جمع شوندگی بالا[3] Hi-SH: در مواردی که نیاز به نخ با جمع شدگی بالایی وجود داشته باشد، این نوع نخ مناسب است. از جمله در پود پرده و رومبلی، و همچنین گل برجسته رومبلی.
• نخ‌های با جمع شوندگی کم[4] L-SH: در مواردی که نیاز به جمع شدگی وجود نداشته باشد مانند نخ پود حوله.
• نخ‌های با آرایش یافتگی زیادHOY: این نخ‏ها دارای ازدیاد طول بالایی هستند و در نخ دوخت و گلدوزی استفاده می‌شوند.
• نخ‌های با استحکام بالا [5] Hi-Te: نخ‏های استحکام بالا که کاربرد صنعتی داشته و در تسمه نقاله، بند کوله پشتی، شیلنگ خودرو و نخ دوخت استفاده می‌شوند.

برای اطلاع بیشتر از نخ ATY کلیک کنید!

در شکل 5 طرحواره‏ای از برخی کاربردهای این نوع نخ نشان داده شده است:

[3] High Shrinkage

[4] Low Shrinkage

[5] high-tenacity yarns

 

مراجع

1. https://sootter.com/blog/difference-between-poy-fdy-and-dty-yarns/
2. Sullere, Devendra Kumar. Modificationof FDY (Fully Drawn Yarn) Line to Produce Polyestermono Filament Yarns Through Splitting Process. Diss. Maharaja Sayajirao University of Baroda (India), 2017.
3. Ho, Yo Seung, et al. “Effects of spinning conditions on properties of polyester yarn prepared using an ultra-high-speed melt spinning technique equipped with a steam chamber.” Bulletin of the Korean Chemical Society 31.11 (2010): 3252-3258.
4. Kumbhar, Bhushan, et al. “Effect of take up speed on the final performance of fully drawn yarn (FDY).” Man-Made Textiles in India 48.1 (2020).
5. Mukhopadhyay, Sanjay Kumar. “The Structure and Properties of Typical Melt-spun Fibres.” Textile Progress 18.4 (1988): 1-77.
6. Ho, Yo Seung, et al. “Effects of spinning conditions on properties of polyester yarn prepared using an ultra-high-speed melt spinning technique equipped with a steam chamber.” Bulletin of the Korean Chemical Society 31.11 (2010): 3252-3258.
7. https://polylionwool.com/polyester-yarn-made-of/